АЖИЛСАГ ХҮНД АМЖИЛТ ОЙР

Ажлын сайнаар амьдрал өөдөлнө, бэлчээрийн сайнаар мал таргална гэх монгол үг бий. Монгол ахуйгаас урган гарсан үнэн үг. Ажилсаг хүний амьдрал жилийн дөрвөн улиралд мөнх ногооноороо байдаг мод шиг цаг ямагт өөдлөн дэвжинэ. Ажилсаг хүн амны хишигтэй, залхуу хүн заяа муутай байх нь зүй ёсны хэрэг.

Ажилсаг хүн л амжилтанд хүрч алдраа чимнэ. Өглөөний наран уулын цаанаас жам ёсоороо мандан илч гэрлээрээ гийгүүлэх мэт амжилт өөрөө аяндаа чам дээр хүрээд ирэхгүй. Хахир өвлийн дараа урин хавар золгодгийн адил бэрхшээл хүндрэлийг сөрөн давж, билэг авьяасаа уудлан, бие сэтгэлээ зориулан хөдөлмөрлөсний үр шимээр л амжилтын наран чамайг илч гэрлээрээ гийгүүлнэ.

Хөлс дуслуулсан уйгагүй хичээл зүтгэл, хүчээ шавхсан цөхрөлтгүй хөдөлмөрийн ачаар амжилтанд хүрэх нь нэн тодорхой. Алхайж залхуурч суусаар амжилтын барианд ойртсон тохиолдлыг алаг хорвоогоос хайж, сураад олохгүй. Уулын оргилд гарахын тулд бэлээс нь өгсдөгийн адил амжилтын оргил өөд бэл хормойгоос нь мацна.

Бэл хормойд зогсч байгаа чамд оргил хэтэрхий хол мэт төсөөлөгдөж магад. “Хол хэмээн бүү цөх, явбаас хүрьюү. Хүнд хэмээн бүү цөх, өргөвөөс даагдюу” гэж айлдсан эзэн богд Чингис хааны сургаалыг сүслэн дээдэлж, ёсчлон дагаваас амжилтын оргилд хүрэх нь гарцаагүй.
Оргил өөд мацах ёстой. Ямар ч хүнд саад бэрхшээлтэй тулгарлаа гэсэн халирч халширалгүй, эргэж буцалгүй итгэлийн хүч, сэтгэлийн тэнхээгээр даван туулахаар зоригло. Өндөр сүмбэр оргилд гарахын тулд зарим газар алхаж, зарим газарт нь мөлхөж, хумсаараа маажиж, шүдээрээ зулгаах нь холгүй ямх ямх, сөөм сөөмөөр урагш ахих учир тавилан тохиодгийн адил амжилтын оргилд хүрэхэд мөн тийм бэрхшээл хүндрэлтэй нүүр тулах бөгөөд тэдгээрээс үл шантран мөлхөөд самардаад ч болсон мацах учиртай.

Амжилтын оргилд гарч гэмээнэ хүсэл мөрөөдлийнхөө чанадын чанадад хүрчихсэн мэтээр андуурч, сэтгэл бүрэн ханаж, гэдсээ илээд тэрийн хэвтчихэж болохгүй. Ямар их үнээр, ямар их хөлс хүчээр энэ амжилтын эзэн боллоо доо. Давааны цаана даваа гэдэг шиг чиний мацаж хүрсэн амжилтын оргилоос өндөр оргилууд өмнө чинь сүндэрлэнэ. Амжилтын нэг оргилд гарч чадсан юм чинь, дараа дараачийнхыг нь эзэгнэж яагаад болохгүй гэж. Улам их урам зоригтой, улам их эрч хүчтэй ажиллаж дараагийн амжилтын сууриа засч, бууриа бэлдэхээр цаг нартай уралдан, ханцуй шамлан ажилдаа орох тэр эрхэм хэзээд ялалт ололтын эзэн байсаар байна.

Миний нэг танил барилгачин. Жижиг засвараас эхлээд том барилгууд сүндэрлүүлэх нь түүний бүх сэтгэл зүрхээ зориулсан ажил нь. Эхнэр нь нэг удаа, барилга барина гэдэг чинь яасан ядаргаатай ажил вэ? Одоо барьж байгаа байшингаа дуусгаад больж үз гэж үглэжээ.

Нөхөр нь юу гэж хэлсэн гээч. Дараа нь бүхэл бүтэн хороолол барина даа гэсэн гэнэ. Ийм алсыг харсан эрмэлзэл тэмүүлэлтэй, томд зорьсон мөрөөдөлтэй эрхмүүд хэлсэн амандаа эзэн болдог, за гэвэл ёогүй, дээд зэргийн бүтээлч хүмүүс байдаг юм.

Эд нарыг амжилтын наран илч гэрлээрээ үргэлж төөнөж, баяр бахархалд умбуулж байх учир ерөөлтэй. Хүн өөрөө юунд дуртай, юу сонирхдог, юу хийж, ямар замаар амжилт олохоо гаргууд сайн мэднэ. Ямар авьяас нь түлхүү хөгжсөн, юуг бусдаас давуу сайн хийж чадахаа хэнээс ч илүү мэднэ. Дургүй зүйлээ дутуу дулимаг хийсэн аядаад амжилт олж, од болон гялалзсан хүний тухай сонссон уу? Үгүй л байх.

Яагаад гэвэл сүхгүйгээр түлээ хагалж болохгүйтэй адил тийм боломж ерөөсөө байхгүй. Хүн сэтгэл зүрхээ бүрэн зориулж, хүч хөдөлмөрөө бүтэн шингээсэн ажлаасаа таашаал авч, амжилт гаргах нь мадаггүй. Сэтгэл дутвал амжилт дутна.

Ажиллах дургүй анхайн залхуурагчаас амжилт анч нохдод хөөгдсөн гөрөөс мэт зугатан зайлна. Амжилтын эзэд өөртөө нүүр бардам итгэлтэй. Өөрийнхөө хүчинд дээд зэргээр итгэж байгаа хүний ажил үйлс нь хэзээд өөдрөг бүтэмжтэй. Тэд өөрийгөө жинхэнэ ёсоор зоригжуулж чаддаг. Би хийхгүй бол хэн хийх вэ, одоо хийхгүй бол хэзээ хийх вэ гэсэн бардам итгэл ажил үйлсэд нь хөтлөх хөтөч, зүтгэх зүтгүүр нь болж өгнө. Би үүнийг заавал хийх ёстой, зайлшгүй хийж чадна гэх тэнгэрлиг урмаар өөрийгөө тэтгэн дэмжиж зоригжино.

Зүтгээд оролдоод байгаа хэрнээ хүрье гэсэн амжилтандаа хүрч дийлэхгүй мунгинах хүмүүсийн өөрийн хүч бололцоондоо бүрэн дүүрэн итгэх итгэл нь царцаж хөшин, хөндийрч хүнийссэн байдаг. Амжилт олсон хүмүүс өөртөө дээд зэргийн өндөр шаардлага тавьдагаараа бусдаас ялгарна. Өөртөө тавьж буй шаардлагаа яг тэр хэмжээгээр нь бусдаас хатуу чанга шаардаж чаддаг онцлогтой.

Тэд тэнгэрийн дор төрж, хуулийн дор ажиллаж амьдарч байгаагаа яс махандаа шингэтэл ойлгосон учраас хууль, дүрмийг ягштал мөрдөнө. Хүндлэн дээдэлдэг үнэт зүйлс, хөдлөшгүй дагадаг үндсэн зарчмаа ямар ч нөхцөлд гуйвж дайвахгүй сахина. Төлөвлөж тооцсон хийх ажлын хуваарь, тогтож хэвшсэн ажил амьдралын дэглэм горимын дагуу ажил үйлээ зохицуулна.

Цаг алтнаас ч үнэтэй, цаг хугацаа бүхнээс үнэ цэнэтэй гэдгийг бүрэн төгс ухаарсан байдаг учир цагийг дүүрэн үр бүтээлтэй ашиглахыг хичээж, цаг алдах, цагийг хоосон өнгөрөөхийг үл тэвчинэ. Байх ёстой хэм хэмжээгээ хэнээр ч заалгахгүй мэдэн дагана, бусдаас энэ бүхнийг хэрэгжүүлэхийг хатуу шаардана. Ийм дэг журам, дэглэм цэгцтэй байсныхаа ачаар тэд амжилтын эзэд болцгоодог юм.

Амжилт олсон хүмүүс өөрийнхөө үнэ цэнийг яг таг мэдэж, илүү ч үгүй, дутуу ч үгүй үнэн зөв үнэлсэн байдаг. Өөрийнхөө үнэ цэнийг дээшлүүлж, эрэмгий хүчирхэг болж байж өрөөл бусдад тоогдон хүндлэгдэнэ. “Хэрэв чи хүч чадалтай бол хүнлэг зөөлөн бай. Тэгвэл хүмүүс чамаас айхын оронд чамайг хүндэтгэх болно”. Өөрийгөө дорд үзэн доош орсон, биеэ гаргуунд нь хаяж ганихарсан хүнийг ойрын үзэх, холын сонсох хэн нь ч гэсэн үл тооно. Өрөөсөн нүдээрээ ч тогтож харахгүй.

Юу хүсч, юуны төлөө явж байгаагаа ч ойлгохгүй, ажил амьдралын зорилгогүй хүмүүс харамсам хөөрхийлөлтэй. Амжилтын эзэд маш тодорхой зорилготой. Өмнөө нэн тодорхой зорилго дэвшүүлэн, хэрэгжилт биелэлтийг нь байнга хянаж дүгнэж явна.

Зүтгэж хүрсэн амжилтандаа сэтгэл ханаад зогсчихгүй, илүү цааш ахихын тулд зогсолтгүй, улам эрч хүчтэй, урам зоригтой, шаргуу хурдтай ажиллана. Нэгэнт зорилго тавиад ажлаа эхэлсэн бол тэднийг юу ч зогсоохгүй. Хэн ч тээг садаа болж чадахгүй. Замын шороо хусагч хүчит техник адил бүгдийг хаман торох шинжгүй урагшилна. Бартаа сааданд тээглэн бүдэрч ойчсон ч тэр даруйдаа хөл дээрээ баттай босоод, шороо тоосоо гөвчихөөд, юу ч болоогүй мэт дахиад л зүтгэж мацаж гарна.

Туучиж барамгүй шавар шалбааг, туулж барамгүй бартаа саад, тогтож байхын аргагүй гал нурам дундаас ч тэд уралдаж яваа морьдын түрүү магнайд хурдлах ажнай хурдан хүлэг шиг торолзон шоволзон гарч ирнэ. Амжилтын эздэд тулаад ирсэн бэрхшээлийг сөрөн зогсож, даван туулахад шантаршгүй эр зориг, шаргуу бөгөөд уйгагүй хөдөлмөр, хичээл зүтгэл үнэнчээр тусална. Том амжилтанд хүрье гэж зорьж яваа бол томоор мөрөөдөх ёстой. Том амжилтанд гэнэт үсрэн дүүлэн хүрнэ гэж гэнэн бодлоор өөрийгөө хуурах хэрэггүй. Гэнэтийн аз гэнэтийн амжилтанд хүргэх учир ерөөл бий нь бий.

Гэхдээ л аадар борооны дараа гэнэт үүссэн нуур цөөрмийн ус түргэн ууршин ширгэдэг шиг гэнэт олдсон амжилт хурдан ууршин ширгэх магадлалтай. Зорьж тэмүүлсэн амжилт руугаа алхам алхмаар урагшил. Төө сөөмөөр ч болтугай ахь. Амжилт олсон хүмүүс барагдаж дундаршгүй мөрөөдөлтэй, бадрангуй эрч хүчтэй тэмүүлэлтэй. Тэд хаана ч, юунд ч бусдаас хоцрохгүйг хичээнэ.

Ямагт ялагч, үргэлж тэргүүлэгч байхын төлөө гэгээн мөрөөдөлдөө хөтлөгдөн, шантралгүй зүтгэснийхээ буянаар бүх зүйлд биш юмаа гэхэд зорьсон тодорхой зүйл дээрээ амжилт заавал олж байж санаа нь амарна. Амжилттай яваа хүмүүс торгон мэдрэмжтэй. Энэхүү мэдрэмж нь алдаанаас сэргийлж, амжилтанд хөтөлнө. Цаг алдвал бүхнээ алдана гэдгийг мэдэрч, цагийг нь олж шийдвэрээ гарган, цагийн юмыг цагт нь амжуулах цаг хугацааны мэдрэмж нь бүр онцгой.

Тиймдээ бусдаас түрүүлж амжиж байдаг юм. Тэд талархлын дээд зэргийн мэдрэмжтэй. Хамтран ажиллагсдынхаа жижиг сажиг амжилтанд нь хүртэл баяр хүргэн урам өгч, чин сэтгэлээсээ талархана. Амжилтанд хүрэхэд нь тус дэм болж байгаа бүх хүнийг марталгүй талархлаа илэрхийлнэ.

Бусдын тусыг мартдаггүй хүнд бурхан тусалж, аз илгээж байдаг билээ. Амжилтын эзэд өөрийнхөө амьдралыг өөрийн гараар бүтээн цогцлооно. Тэд өөрөө өөртөө эзэн байж чаддаг. Энэ бахархам омогшил хүнд ямар сайхан мэдрэмжийг авчирдаг гээч.

Энэ бол мөнгө хөрөнгө, нэр алдар, өөр бусад юм бүхнээс илүү үнэ цэнэтэй гэгээлэг сайхан мэдрэмж. Өөрийн дуртай зүйлээ өөрийн ухаан бодлоор нээн олж, өөрийгөө хүний дайтай чухал хүн болохыг мэдэрч, хийж бүтээж байгаа ажил үйл, бүтээл туурвилаасаа битүүрч бүгчимдэж байснаа цэвэр цэнгэг агаараар амьсгалах мэт сэтгэлийн таашаал хүртэн мэдрэх нь хамгийн үнэ цэнэтэй зүйл.

Ажилтай анхиатай хүнд амжилт нэн ойрхон.

Н.БАГАБАНДИ. Монгол Улсын ерөнхийлөгч асан
http://www.mongolnews.mn